
PGM, czyli Papyri Graecae Magicae to współczesny zbiór zaklęć, inkantacji i receptur ze starożytnych egipskich papirusów okresu Grecko-Rzymskiego. Tak jak sam okres Grecko-Rzymski, teksty PGM charakteryzuje synkretyzm religii egipskiej z teologią grecką, rzymską, a niekiedy też chrześcijańską i judaistyczną. Wraz z tym wpisem rozpoczynam na stronie nową serię, czyli Analizę i kemetyzację PGM; gdzie po przeanalizowaniu części rytualnych będę przedstawiał skemetyzowaną przeze mnie wersję określonego rytuału magicznego wchodzącego w zbiór PGM.
W tym wypadku pod terminem kemetyzacji, mam na myśli uproszczenie, dopełnienie, lub adaptację danego tekstu; w celu wykorzystania go w obrębie praktyki kemetystycznej.
Tekstem, który od dawna mnie fascynował i od którego pragnę zacząć tą nową i pierwszą serię wpisów na stronie jest: PGM IV. 1596-1715, czyli Konsekracji na każdy cel: Zaklęcie dla Heliosa (Ra). Zacznijmy od początku:
Czym jest tekst Konsekracji na każdy cel (…) ?
Konsekracja na każdy cel (…) to tekst inkantacji, który dzięki znajomości tajemnych form i imion Ra, ma zapewnić sukces na każdym podłożu dla którego dowolny amulet/talizman ma być wykorzystany. W swojej funkcji tekst ten jest podobny do starszych inkantacji znanych z Księgi wychodzenia za dnia; te jednak tyczą się konkretnych amuletów pogrzebowych [1] – PGM IV. 1596-1715 można zaaplikować do każdego ze znanych nam amuletów i talizmanów. Całą inkantację zawartą PGM IV. 1596-1715 wg. mojej oceny można podzielić na trzy części:
- Synkretyczna inwokacja do Boga.
- Wymienienie tajemnych imion i form Ra.
- Zakończenie, prośba wieńcząca inkantację.
Cały tekst PGM: IV. 1596-1715 w języku angielskim można znaleźć na stronie: https://practicaloccult.com/pgmiv-1596-1715/
Streszczenie analizy trzech powyższych punktów:
Najważniejszą częścią inkantacji jest druga część całego tekstu. Może być inspirowana starszymi tekstami traktującymi o przemianach Ra- takimi jak Amduat i Księga Bram. Ponieważ pierwsza i trzecia część tekstu jest nie do pogodzenia z egipską teologią, proponuję ich odrzucenie. Funkcja wstępnej inwokacji i kończącej prośby może być zastąpiona i dopełniona poprzez wplecenie drugiej części inwokacji w pełny rytuał obrzędu składania ofiary.
Ad. 1: Synkretyczna inwokacja do Boga.
Tekst inkantacji zaczyna się od wezwania Boga Ra, ale na sposób całkowicie odbiegający od tradycyjnej teologii staroegipskiej. Ta część inkantacji przedstawia Boga jako Bóstwo uniwersalne i transcendentalne (całkowicie oddzielone i niebędące w materii). Nic w tym dziwnego, okres Grecko-Rzymski był czasem popularyzacji ideii platońskich i pokrewnych platonizmowi teologii. Koncepcja immanencji najwyższych Bogów była kwestionowana; dawno minęły czasy absolutnej i w pełni scentralizowanej władzy faraonów, branych za żywe wcielenia Horusa na ziemi. Do Bogów więc -w celu osiągnięcia określonych korzyści- nie wystarczyło już jedynie zawołać, należało ich najpierw sprowadzić na ziemię za pomocą tajemnych praktyk, barbarzyńskich słów (tzw. nomina barbara) i sekretnych imion. Wśród wymienionych w tekście imion znajdujemy judaistyczne imiona Boga (Adonai, Sabaoth), zgreczone imiona egipskich Bogów (t.j. Orsenophre) i inne imiona Bóstw uznawanych za tajemne w wielu tekstach PGM (m.in. Lailam, Lanchych).
Jak możemy zauważyć, charakter tej części inkantacji jest niemożliwy do pogodzenia z tradycyjną teologią starożytnego Egiptu. W celu kemetyzacji tego zaklęcia jestem zwolennikiem zastąpnienia tejże synkretycznej inwokacji do Ra- odprawieniem pełnego rytuału ofiarnego. Wtedy transcendentalny charakter inwokacji jesteśmy w stanie zastąpić tradycyjnym obrządkiem kapłańskim, który sam w sobie jest w stanie zapewnić łaskę i bezpośredni kontakt z Bogiem, wg. Egipcjan – immanentnym.
Ad.2: Wymienienie tajemnych imion i form Ra.
Środkowa część inkantacji znacznie odbiega swoją formą od reszty tekstu i z łatwością daje się pogodzić z teologią egipską. Bóg w tej części jest postacią dynamiczną, przyjmującą wiele form w ciągu dnia i przyjmującą równie wiele imion. Jest w niej też istotą immanentną, zależną od aktualnej pory dnia pod względem przyjmowanych przez siebie manifestacji. Idee te przejawiają się w znacznie starszych tekstach od PGM, w księgach pochówkowych takich jak Amduat i Księga bram. Ta część inkantacji ma charakter tzw. historioli; przedstawia krótką fabułę mityczną- a więc przemiany Boga Ra w ciągu godzin dziennych, by za pomocą magii sympatycznej (magii podobieństw) osiągnąć zamierzony efekt, czyli nadanie amuletowi/talizmanowi mocy manifestacyjnych. To z kolei zabieg tak bliski klasycznej magii Egiptu faraońskiego, że niektórzy niezależni badacze tekstów PGM postawili hipotezę, że ta część inkantacji mogła stanowić kiedyś całość oryginalnego tekstu, która z biegiem czasu została zgreczona i znacznie przedłużona. Hipotezę tą zdaje się dodatkowo wspierać możliwość przyporządkowania wielu członów wymienianych imion do słów języka egipskiego. Na ten moment jednak jest to hipoteza kontrowersyjna i nie oparta na trwałych fundamentach. Stosunkowo niedawno wśród praktykantów zaklęć PGM zaczęła się rozprzestrzeniać translacja dwunastu imion Boga na język egipski Okresu Późnego[2]: https://practicaloccult.com/the-names-of-pgm-iv-1596-1715/ . Należy jednak zaznaczyć, że przekład ten, choć wydaje się przekonujący, nie został wykonany przez wykształconego egiptologa, więc jego jakość może odbiegać od ideału.
Ad.3: Zakończenie, prośba wieńcząca inkantację.
Ostatnia, trzecia część inkantacji spina całość utworu w jedną spójną klamrę tekstu, odwzorowując zamysł pierwszej części inkantacji. Ostatni raz w tekście Bóg jest tu przedstawiony na sposób uniwersalistyczny, choć początek wyróżnionego fragmentu trzeciej części inkantacji przedstawia znamy nam z teologii egipskiej obraz Boga słońca, który ,,zachodzi wieczorem jako starzec”. Wznoszona jest ostatnia prośba do Heliosa/Ra, tym razem prawdopodobnie synkretyzowanego z Serapisem (na co wskazuje ostatnia linijka tekstu ,,Jedynym Zeusem jest Serapis”); by ten za pomocą łaski uzyskanej na wskutek wymienienia jego tajemnych imion, poddał amulet/talizman konsekracji. Ze względu na silną synkretyzację, typową dla okresu Grecko-Rzymskiego, w skemetyzowanej formie tego rytuału PGM musimy odrzucić ten fragment, zastępując go końcowymi recytacjami obrzędu składania ofiary.
Proponowana formuła obrzędu wykorzystująca tekst PGM: IV. 1596-1715
1 Przed przystąpieniem do obrzędu składania ofiary i konsekracji, oczyść swój amulet za pomocą natronu[3] i wody.
2 Wykonaj standarodowy rytuał ofiarny dla Ra, i kiedy dojdziesz do części w której składasz modlitwy i ofiarujesz hymny pochwalne, poproś Boga własnymi słowami aby wspomógł Cię w procesie konsekracji amuletu. Zwizualizuj porządane przez siebie efekty.
3 Następnie wypowiesz poniższy fragment zaklęcia z PGM nad konsekrowanym amuletem. Według własnych preferencji możesz wymówić zgreczone imiona Boga (oznaczone kursywą), lub zrekonstruowane na ich podstawie, domniemane egipskie formy tych imion (oznaczone pogrubioną czcionką).
,,Jaśniejący Amunie-Ra, dający światło poprzez cały świat. Ty jesteś wspaniałym Wężem, Przywódcą Wszystkich Bogów, którzy kontrolują początek Egiptu i koniec całego zamieszkałego świata, który łączysz się w oceanie, Panie Szai, Boże Bogów. Tyś jest tym, który się staje widzialnym każdego dnia i zachodzi na północnym-zachodzie niebios, wschodzi na południowym-wschodzie. W pierwszej godzinie przybierasz postać kota, Twe imię to Pharakounēth Pa-Ra-iakhu-nedż (Chroni-blask-Ra). Podaruj glorię i korzystność temu amuletowi/talizmanowi. W drugiej godzinie masz postać psa, Twe imię to Souphi Supi (Sprawia-że-jest-otwarte).Daj siłę i honor temu amuletowi/talizmanowi i NN. W trzeciej godzinie masz postać węża, Twe imię to Amekranebekheo Thōuth A’a-mek-Ra-neb-khau-Dżehuti (Wielkim-protektorem-Ra-Panem-Pojawień-jesteś-Tocie). Daj honor bogu NN. W czwartej godzinie masz postać skarabeusza, Twe imię to Senthenips Sen-dżi-en-ib-es (Ten-dany-pieczęci-jej-serca). Potężnie wznieś na sile ten amulet/talizman tej nocy, dla sprawy ku której on jest konsekrowany. W piątej godzinie masz postać osła, Twe imię to Enphankhouph In-pa-nekh-upet (Poprzez-tego-co-ochrania-zenit). Daj siłę, odwagę i moc bogu NN. W szóstej godzinie masz postać lwa, Twe imię to Baï Solbaï Ba-ii-sar-bau (Leopard-nadchodzący-który-sprawia-by-łódź-wstąpiła), władca czasu. Daj sukces temu amuletowi/talizmanowi i chwalebne zwycięstwo. W siódmej godzinie masz postać kozła, Twe imię to Oumesthōth Ua-mesi-Dżehuti (Ten-zrodzony-z-Tota). Daj urok temu amuletowi/talizmanowi. W ósmej godzinie masz postać byka, Twe imię to Diatiphē Dżi-a’a-tepi (Obdarzony-wielkością-na-początku/Ten-który-przybywa-bez-umierania), który staje się widoczny wszędzie. Spraw by każde zadanie tego amuletu/talizmanu zostało wykonane. W dziewiątej godzinie masz postać sokoła, Twe imię to Phēous Phōouth Pa-iau-us-pa-a’a-ut (Ten-pozbawiony-wieku-wielki-balsamista), lotos wyłonił się z nicości. Daj sukces i powodzenie temu amuletowi/talizmanowi. W dziesiątej godzinie masz postać małpy, Twe imię to Besbuki Bes-bu-ki (Odkryłem-me-miejsce/ Wstąpiłem-do-swego-miejsca). W jedenastej godzinie masz postać ibisa, Twe imię to Mou Rōph Mau-ra-pa (Pojawiający-się-w-progu). Ochraniaj ten amulet/talizman dla powodzenia w użytku przez NN, od tego obecnego dnia po wszystkie czasy. W dwunastej godzinie masz postać krokodyla, Twe imię to Aerthoē A’a-ir-dżai (Który-żeglujesz-barką-słoneczną-poprzez-niebo).”
4 Zakończ obrząd składania ofiary, zabrzęcz sitrum (jeśli takowe posiadasz). Zakonsekrowany przez siebie amulet/talizman możesz pozostawić na wizerunku Boga Ra, na ołtarzu przez okres 24h w celu jego ,,naładowania”.
Dodatkowe źródła i bibliografia:
- [1] Dla przykładu: rozdział 30, 155 i 156 Księgi wychodzenia za dnia. Wszystkie przetłumaczone na polski przez Mirosława Barwika w jego książce ,,Księga wychodzenia za dnia, tajemnice egipskiej księgi umarłych”.
- [2] Patrz: powiązana dyskusja na grupie PGM Study & Practice Group .
- [3] Natron to substancja naturalnie występująca na terenach północnej Afryki, która służyła Egipcjanom jako środek czyszczący. Recepturę na domowej roboty natron znaleźć można w plikach grupowych Kemetyści w Polsce ~ Pogaństwo i Magia Egipska .