Spis lektur polecanych
Kemetysto, miej na uwadze! – poniżej znadziej spis książek fundamentalnie istotnych dla egipskich neopogan. Wszystkie są w języku angielskim, niech to Cię jednak nie zniechęca. Ich najistotniejsze teksty obrzędowe w sporej ilości zostały już przetłumaczone na polski, te materiały znajdziesz na naszej grupie Fb: Kemetyści w Polsce ~ Pogaństwo i Magia Egipska . Jeśli będziesz potrzebować pomocy w ich zrozumieniu, na naszej grupie zawsze znajdzie się ktoś kto chętnie Cię wspomoże.
I. Dzieła fundamentalne dla ruchu kemetystycznego:
a) Kemetyzm Reformowany – denominacja założona w 2015 roku przez Sharon LaBorde, próbująca zrównoważyć historyczne przesłanki ze współczesnymi potrzebami.

Sharon LaBorde, Following The Sun, A Practical Guide to Egyptian Religion – Pierwsza książka twórczyni denominacji reformistycznej. Jest doskonałym wprowadzeniem dla osób stawiajacych swoje pierwsze kroki we współczesnej rekonstrukcji religii staroegipskiej. Przedstawia kemetystyczne idee światopoglądowe, zapoznaje czytelnika z najistotniejszymi Bogami i Boginiami oraz ich świętami. Znajdziemy tam instrukcje zrób-to-sam kreacji szaty rytualnej, natronu i sistrum, również inkantacje i modlitwy. Autorka oferuje również formuły obrzędowe przydatne dla wiccan ukierunkowanych na współpracę z Bóstwami kemetystycznymi.

Sharon LaBorde, Circle of the Sun, Rites and Celebrations For Egyptian Pagans and Kemetics – Ta pozycja przedstawia naszą historię oraz analizę ważnych kwestii teologicznych. Następnie oferuje dalsze instrukcje praktykowania religii kemetystycznej. Co najwazniejsze, czytelnik odnajdzie w niej schematy rytualne i modlitwy potrzebne podczas obchodów naszych świąt. Osoby zainteresowane magią staroegipską znajdą w niej również omówienie konkretnych technik utylizowanych w starożytnej praktyce, jak i przykłady ich wykorzystania.

Sharon LaBorde, Celebrating the Egyptian Gods – Książka początkowo wprowadza czytelnika w znaczenie każdej z podstawowych akcji rytualnych obrzedu składania ofiar. Znaczna większość książki skupia się na przedstawieniu informacji na temat niemal każdego z wielkich Bogów i Bogiń. Znajdziemy tu wielość modlitw poświęconych każdemu z osobna. Na końcu książki zamieszczony jest szczegółowy kalendarz kemetystyczny i rozważania na jego temat.

Sharon LaBorde, The Ancient Egyptian Declarations of Innocence – Krótka książka wprowadzająca w zagadnienie etyki kemetystycznej. Autorka przedstawia w niej przede wszystkim swoją analizę każdej z 42 deklaracji niewinności.

Sharon LaBorde i inni, Horizon – the Kemetic Reform Newsletter – Horizon jest oficjalnym biuletynem wspólnoty reformistycznej, który ukazywał sie w latach 2018-2020. Wszystkie numery można pobrać na: https://kemeticreform.org/Kemetic-resources.htm . Czytelnik znajdzie w nich rozważania na temat dalszego rozwoju denominacji, jak i modlitwy i inktantacje autorstwa różnych kemetystów należących do wspólnoty.
b) Kemetyzm twardej rekonstrukcji – Twarda rekonstrukcja to nie denominacja, ale podejście rekonstrukcjonistyczne, starające się jak najwierniej odwzorować praktyki świątynne. Nie ma obecnie grupy/denominacji czołowej. Jednak jej najbardziej prominentną postacią był i jest Usprawiedliwiony Głosem Richard J. Reidy.

Richard J. Reidy, Eternal Egypt – Autor wyjaśnia znaczenie kultu świątynnego na podstawie tekstów obrzedowych świątyni Amona. Dobitnie objaśnia wiele abstrakcyjnych konceptów teologicznych. Podaje również rytuały ku czci zmarłych, kilka obrzedów światecznych jak i innych, które można odprawiać niezależnie od okazji. Obrzędy zaprezentowane w tej książce często są bardzo wymagające, ale książki Reidy’ego to prawdziwy klasyk literatury kemetystycznej.

Richard J. Reidy, Everlasting Egypt – Kontynuacja książki ,,Eternal Egypt”. Jej większość poświęcona jest indywidualnym formułom ofiarnym dla wielu Bogów i Bogiń. Czytelnik znajdzie w niej również wiele obrzędów świątecznych – zarówno świąt sezonowych, jak i tych zależnych od faz księżyca. Kolejny klasyk literatury kemetystycznej.
II. Inne książki autorów neopoganskich:

Ellen Cannon Reed, Ancient Egyptian Magic for Modern Witches (wcześniej: Circle of Isis) – Autorka dzieli się z czytelnikami swoimi doświadczeniami i rozmyślaniami dotyczącymi Bogów. Podaje sposoby na nawiązanie kontaktu z naszymi Bóstwami, ponadto wyjaśnia wiele technik magicznych i wróżbiarskich, które czerpały inspirację z magii staroegipskiej. Na końcu książki znajdziemy również kilka pieśni religijnych. To szczególnie pożyteczna lektura dla wiccan i innych osób parających się czarostwem, ukierunkowanych na współpracę z Bóstwami kemetystycznymi.

Luigi Tripani, Egyptian Religious Calendar 2025 – Autor wydał już kilka edycji religijnego kalendarza, który szczegółowo wymienia święta obchodzone na terenach całego Egiptu w różnych okresach historycznych. Jego książki dogłębnie wyjaśniają niuanse egipskich kalendarzy religijnych na podstawie wielu źródeł światynnych. Tymi pracami kemetyści inspirują się na różne sposoby niezależnie od im przynależnej wspólnoty. W przyszłości można spodziewać się kolejnych edycji.
Kemetysto, miej na uwadze! – poniżej znadziej spis książek egiptologicznych; zapoznanie się z ich jak największą liczbą jest zdecydowanie wskazane, wręcz konieczne. Nie można uzyskać pełnego wglądu w religię staroegipską bez obcowania z pozycjami napisanymi przez naukowców. Kemetyzm, (jak i inne ścieżki pogaństwa rekonstrukcyjnego) nie mógłyby powstać bez ich ciężkiej pracy, toteż my jako rekonstrukcjoniści winni jesteśmy im nasz szacunek i dozgonną wdzięczność. Nie mniej jednak musimy zachować w pamięci obcując z literaturą naukową i popularnonaukową, że wszyscy ich autorzy mogą świadomie lub mniej świadomie przekazywać treści narzucone przez ich własny światopogląd czy przyjęte stereotypy (uproszczenia). Również w książkach prezentowanych poniżej czytelnik może zetknąć się z: deprecjonowaniem religii egipskiej na rzecz pokazania wyższości chrześcijaństwa; stereotypizacją (uproszczaniem) religii egipskiej*; oraz (znacznie rzadziej, ale warto o tym wspomnieć) celowym posługiwaniem się/ manipulowaniem informacjami na korzyść własnych uprzedzeń (do określonych idei, praktyk, lub grup ludzi). Pamietajmy: naukowcy też są ludźmi, mogą być omylni i niekiedy nieobiektywni. Niemniej, książek egiptologicznych nie da się w naszym przypadku niczym innym zastąpić!
*Przykładem stereotypizacji religii egipskiej jest twierdzenie, że egipcjanie czcili zwierzęta (zamiast Bogów wcielonych/przedstawionych jako konkretne zwierzę, oraz przedstawianie praktyk elit (mumifikacja) jakby dotyczyły całej społeczności Egipcjan.
III. Egiptologia (spis książek po polsku)

Mirosław Barwik, Księga Wychodzenia za Dnia, Tajemnice Egipskiej Księgi Umarłych – Autor omawia praktyki pogrzebowe, koncepty powiązane z zaświatami egipskimi i poddaje analizie niektóre zaklęcia Księgi umarłych. Podaje pełne tłumaczenie Księgi Wychodzenia za Dnia ,,boskiego ojca” Juja i dwóch krótkich Ksiąg należących do Tuju i Hetnefret. To pozycja niezbędna dla polskiego kemetysty.

Andrzej Niwiński, Mity i Symbole Starożytnego Egiptu – Jedna z najlepszych pozycji dostepnych na polskim rynku. Autor omawia w niej mity kosmogoniczne, staroegipską egipską kosmologię, mity Ozyriańskie (i ich mniej znane wersje). Podaje również historię mumifikacji i co ważne, omawia po kolei niemal wszystkie księgi pogrzebowe okresu Nowego Państwa, jak nikt inny. Tę książkę można polecić zarówno początkującym czytelnikom literatury egiptologicznej, jak i tym bardziej doświadczonym. Przy zakupie warto jednak zwrócić uwagę na rok wydania; pierwsza publikacja z 84 roku jest zauważalnie krótsza.

Andrzej Niwiński, Bóstwa, Kulty i Rytuały Starożytnego Egiptu – W tej książce czytelnik zapozna się z obrazem egipcjan w przekazach zewnętrznych i zagłębi się w wielość zagadnień teologii egipskiej. Autor omawia również proces rytuału kultu świątynnego i podaje w tej książce wiele przetłumaczonych hymnów i inkantacji magicznych, które można wykorzystać w naszej praktyce. Bardzo cenna pozycja.

Tadeusz Andrzejewski, Opowiadania Egipskie – Choć książki T. Andrzejewskiego są obecnie nieco przestarzałe, znajdziemy w nich pełne tłumaczenia tekstów, których nie znajdziemy nigdzie indziej. W tej książce zamieszczone są tłumaczenia opowiadań staroegipskich powstałych w ramach czasowych od Okresu Średniego Państwa do Okresu rzymskiego. Wśród nich znajdziemy opowiadania świeckie, mądrościowe i religijne.

Tadeusz Andrzejewski, Dusze Boga Re – W tej pozycji T. Andrzejewski omawia najważniejsze teksty religijne i mity starożytnych Egipcjan, a więc te, które oni sami mogli nazywać ,,Duszami Boga Re”. Wśród nich znajdziemy omówione mity kosmogoniczne, Księgę Krowy Niebiańskiej i mity Ozyriańskie. Autor omawia i poddaje analizie również księgi pogrzebowe i teksty o charakterze magicznym. Choć lektura ta propaguje nieco przestarzałe koncepty takie jak ,,demokratyzacja wierzeń zaświatowych”, jest to wciąż pozycja prawdziwie niezastąpiona.

Tadeusz Andrzejewski, Pieśni Rozweselające Serce – Krótka książka będąca zbiorem tłumaczeń staroegipskich poematów, wierszów miłosnych i apostrof do Bogini Hathor. Zdecydowanie humanizuje starożytnych egipcjan, a niektóre teksty są poruszające. Pozycja nie jest jednak w żadnym wypadku niezbędna, ani szczególnie przydatna dla kemetystów.

Tadeusz Andrzejewski, Ksiega Umarłych Piastunki Kai – Obecnie pozycja trudno dostepna. T. Andrzejewski tłumaczy komplet zaklęć występujacych w tym egzemplarzu Księgi Wychodzenia za Dnia, dodatkowo podaje ich transliterację. Niektórych zaklęć nie znajdziemy w książce M. Barwika, dlatego jest to pozycja przydatna dla osób, które chciałyby wzbogacić swoją wiedzę o treść mniej popularnych tekstów wchodzących w luźny ,,kanon” tebańskiej edycji Księgi umarłych.

Jan Assmann, Maat. Sprawiedliwość i nieśmiertelność w starożytnym Egipcie – Zdecydowanie trudna i wymagająca lektura pisana językiem akademickim, wchodząca w najmniejsze szczegóły etyki staroegispkiej. Zawiera fragmentaryczne tłumaczenia trudno dostępnych tekstów powiązanych z tą tematyką. Niezbędna pozycja dla wprawionych konsumentów literatury egiptologicznej. Początkujacym ją odradzam.

Erik Hornung, Egipt ezoteryczny. Tajemna wiedza Egipcjan i jej wpływ na kulturę Zachodu – Ta pozycja wprowadzi czytelnika w zagadnienie rozwoju zachodniej myśli ezoterycznej i w jej korzenie staroegipskie. Autor objaśnia w niej m.in. idee hermetyzmu, gnozy, alchemii, reinterpretacji religii egipskiej przez europejczyków, wolnomularstwa oraz wojującego afrocentryzmu. Bardzo przydatna pozycja dla wszystkich kemetystów.

Andrzej Ćwiek, Hieroglify egipskie, mowa bogów – Książka oferuje bardzo dobre wprowadzenie do cywilizacji starożytnych egipcjan i ich języka. Wyjaśnia podstawowe koncepty religii staroegipskiej, takie jak: części składowe duszy, ma’at i odrodzenie w zaświatach. Wraz z nią czytelnik może zacząć swoją naukę pisma hieroglificznego oraz wyuczyć się podstawowywch słów i zwrotów staroegipskich. Pozycję ta można polecić wszystkim polskim neofitom i interesantom cywilizacji egipskiej.

Szymon Zdziebłowski, Wielka piramida. Tajemnice cudu starożytności – Archeolog S. Zdziebłowski zaczyna swoją książkę od wyjaśnienia miejsca jakie piramidy w Gizie zajmują we współczesnej, globalnej kulturze. Większość książki skupia się jednak na procesie budowy i historii piramid, w szczególności Wielkiej Piramidy. Przytacza wiele źródeł historycznych i archeologicznych twardo bijących w tzw. mistykę piramid, prawdziwą zmorę środowisk ezoterycznych! Dzięki tej pozycji kemetyści wyposażą się w ciężką artylerię kontrargumentów wobec hipotez pseudo-naukowych i pseudo-archeologicznych. Chciałoby się rzec, że jest to pozycja niemal obowiązkowa.

Guy Rachet, Słownik cywilizacji egipskiej – Zdecydowanie najbardziej szczegółowy słownik kultury staroegipskiej dostępny na polskim rynku. Wyjaśnia zagadnienia historyczne, religijne i archeologiczne od najstarszych dziejów, po Okres Późny.

Albertyna Dembska, Kultura Starożytnego Egiptu, Słownik – Drugi najlepszy słownik cywilizacji egipskiej dostępny na polskim rynku. Po krótce omawia zagadnienia Egiptu pogańskiego, chrześcijańskiego i islamskiego od czasów prahistorii aż po Egipt arabski.

Filip Taterka, Opowieści znad Nilu. Opowiadania egipskie z okresu Średniego Państwa – Egiptolog F. Taterka upublicznia w tej książce swoje tłumaczenia czterech pełnych opowiadań i kilku innych, które przetrwały w formie fragmentarycznej. Przetłumaczonych skarg Chu-en-Inpu i wielu z fragmentarycznych opowieści polski czytelnik nie znajdzie w polskim tłumaczeniu nigdzie indziej. To bardzo cenna pozycja, ale ze wzgledu na jej dosyć ciężki (w moim odczuciu) język oraz bardzo szczegółowe analizy motywów, kontekstów historycznych i kulturowych, polecam ją głównie zaawansowanym konsumentom literatury egiptologicznej.

Bogusław Kwiatkowski, Poczet Faraonów – Autor przedstawia informacje na temat niemal wszystkich władców Egiptu faraońskiego, a więc od Menesa, po Kleopatrę VII. Omawia również elementy kulturowe, które wpłynęły w szczególny sposób na współczesny odbiór danego faraona. Książka jest zdecydowanie pożądanym uzupełnieniem wiedzy dla czytelnika lektur egiptologicznych.

Charlotte Booth, Jak Przeżyć w Starożytnym Egipcie – W formie bardzo przystępnej dla czytelnika, autorka wyjaśnia niuanse życia w starożytnym Egipcie. Książka jest pisana w formie poradnika dla cudzoziemca przybyłego do Egiptu okresu Nowego Państwa, co trzeba przyznać, efektywnie rozbudza naszą wyobraźnię i sprawia, że książkę czyta się bardzo szybko. Poruszone sa tutaj kwestie historii Egiptu, diety jego mieszkańców, kultu, zdrowia, mody, sądownictwa, handlu i jeszcze kilka innych.

Joachim Śliwa, Skarabeusze Egipskie – Świetna pozycja uzupełniająca wiedzę egiptologiczną o niuanse związane z amuletami w formie skarabeuszy. Autor wyjaśnia ich miejsce w wierzeniach Egipcjan i omawia ich rodzaje, a wśród nich: skarabeusze sercowe, skarabeusze z imionami władców i Bogów, oraz skarabeusze z formułami modlitewnymi i życzeniami. Ta wiedza może być praktycznie wykorzystana przy tworzeniu własnych glinianych amuletów.

Joseph Toledano, Magia Egipska – Książka niekiedy przestawia przestarzałe informacje w temacie, jednak znaczna większość prezentowanego w niej materiału zestarzało się całkiem nieźle w świetle współczesnych danych naukowych. Objaśnia rolę amuletów, Bóstw egipskich, kolorów i innych przydatnych części składowych magii staroegipskiej. Obecnie pozycja dostępna jest w plikach grupowych.